Przekaźnik czasowy – budowa, zasada działania, rodzaje

Sterowanie zasilaniem maszyn przemysłowych, oświetlenia, systemów grzewczych i wentylacyjnych oraz wielu innych urządzeń może być realizowane automatycznie. Poprzez zastosowanie przekaźników czasowych w instalacjach elektrycznych można załączać lub rozłączać wybrane obwody w zaprogramowanych wcześniej odstępach czasu. Są one niezwykle funkcjonalne. Jeśli jesteś ciekaw ich budowy oraz zasady działania, w artykule znajdziesz najważniejsze, związane z tym informacje. Opisujemy w nim kwestie techniczne, a do tego podpowiadamy, jak czytać schematy ich pracy oraz umieszczone na obudowie symbole – zapraszamy do lektury!

Jak zbudowane są przekaźniki czasowe i gdzie mają zastosowanie?

Zanim przejdziemy do wyjaśnienia, jak działa przekaźnik czasowy, przedstawimy ogólny schemat jego budowy oraz podstawowe zastosowania. Urządzenia te zazwyczaj są przystosowane do montażu na szynie DIN (w szafach sterowniczych). Mają obudowę z tworzywa sztucznego, która w przypadku niektórych modeli charakteryzuje się podwyższoną szczelnością – opisuje się ją symbolem IP, za którym znajdują cyfry określające poziom ochrony.

Biorąc pod uwagę podstawowe elementy tworzące przekaźnik czasowy (https://www.relpol.pl/Produkty/Przekazniki-czasowe), jego budowa będzie odmienna zależnie od wersji, ale zawsze wyszczególnia się w niej:

• obwód wejściowy i wyjściowy
• moduł odpowiedzialny za programowanie czasu. Bardzo często moduł ustawiany jest za pomocą pokręteł (opisanymi symbolami), ale też dostępne są bardzo dokładne (do 0,1 s) moduły ustawiane elektronicznie https://www.relpol.pl/Produkty/Przekazniki-czasowe/Przekazniki-czasowe-modulowe/Przekazniki-czasowe-MT-W
• wyjścia przekaźnikowe, lub triakowe bazujące na przekaźnikach półprzewodnikowych
• diody sygnalizujące stan pracy urządzenia – schemat ich działania w każdym modelu może być inny.

Przekaźniki czasowe – gdzie znajdują zastosowanie?

Biorąc pod uwagę uniwersalność zastosowania, przekaźniki czasowe są powszechnie używane m.in. w zakładach przemysłowych, obiektach użyteczności publicznej, spółdzielniach mieszkaniowych czy prywatnych budynkach. Mogą być podłączone do obwodu zasilającego dowolne urządzenie elektryczne, które ma być uruchamiane lub wyłączane o określonym czasie lub sekwencji. Są dostępne w wielu wersjach, różniących się funkcją, budową i schematem podłączeń.

Jak działa przekaźnik czasowy i jakie są jego rodzaje?

Niezależnie od tego, w jaki przekaźnik czasowy się wyposażysz, jego zasada działania będzie identyczna. Jak już wiesz z opisu budowy, znajdują się na nim pokrętła opisane odpowiednimi symbolami, lub elektroniczne przyciski do ustawienia odpowiedniej funkcji i trybu działania przekaźnika. Korzystając z nich, wystarczy ustawić preferowaną funkcję, a urządzenie będzie już gotowe do pracy.

Ważne jest to, aby odpowiednio dobrać przekaźniki czasowe do potrzeb oraz warunków, w jakich będą one pracować. Ich rodzajów jest wiele, ale istnieją 3 główne, klasyfikujące je cechy, zgodnie z którymi mogą one być:

• elektromagnetyczne (sterowanie stykowe) lub półprzewodnikowe (elementem wykonawczym jest przekaźnik półprzewodnikowy
• jedno-, dwu- lub wielofunkcyjne,
• do napięć dedykowanych np. 230 V AC lub w szerokim zakresie od 12…240 V AC/DC

Schemat programowania przekaźnika czasowego

Do każdego takiego urządzenia dołączona jest instrukcja elektroniczna https://www.relpol.pl/Pobierz/Instrukcje/Przekazniki-czasowe-Time-relays, w której znajdziesz schemat pokazujący, jak zaprogramować przekaźnik czasowy. Zazwyczaj opiera się on na regulacji przyciskami elektronicznymi, lub 3 pokrętłami – jedno służy do wyboru funkcji, a dwa kolejne odpowiadają za nastawę oraz zakres czasu. W przypadku przekaźnika z możliwością nastawy dwóch niezależnych czasów np. w przekaźniku RPC-TIP… https://www.relpol.pl/Produkty/Przekazniki-czasowe/Przekazniki-czasowe-modulowe/Przekazniki-czasowe-RPC-1IP pokrętła są, aż 4, a każdy z dwóch czasów ustawia się osobno. Zależnie od modelu, nastawa czasu może obejmować okres od zaledwie kilku milisekund do nawet wielu dni.

Wszystkie przekaźniki czasowe mogą realizować różne funkcje, a każda z nich opisana jest przez specjalny symbol. Może być ich wiele, zależnie od zastosowania urządzenia, np.:

• E – załączenie z opóźnieniem,
• Bp – cykliczna praca symetryczna następująca od przerwie,
• R – opóźnione wyłączanie.

Szczegółowy opis tych oznaczeń wraz z zasadą działania i schematem podłączeń zawsze znajduje się w instrukcji obsługi dołączonej do urządzenia. https://www.relpol.pl/Pobierz/Funkcje-czasowe

Wysokiej jakości i funkcjonalne przekaźniki czasowe w ofercie naszej firmy Relpol!

Teraz już wiesz, jak działa przekaźnik czasowy, znasz jego budowę oraz zastosowanie. Jeśli chcesz wykorzystać go w swojej instalacji elektrycznej, skorzystaj z oferty naszej firmy – Relpol (https://www.relpol.pl/) – zapraszamy do kontaktu. Sprzedajemy wiele rodzajów tych urządzeń, z których wszystkie spełniają najwyższe standardy jakości. Mnogość modeli ułatwia dopasowanie ich do potrzeb pod kątem funkcjonalności. Do każdego dołączona jest instrukcja z opisem schematu podłączania oraz znajdujących się na obudowie symboli, dzięki czemu ich obsługa jest bardzo prosta!